Analiza danych o długości życia i umieralności mieszkańców Polski wskazuje, że w ostatnim czasie tendencja zmierzająca do poprawy stanu zdrowia ludności uległa zahamowaniu. Na podstawie danych z najnowszego raportu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2020” rekomendowane jest wdrożenie planu odbudowy zdrowotnej oraz redefinicja systemu profilaktyki i leczenia chorób Polaków.
Sytuacji nie polepsza stan pandemii oraz liczne zakażenia wirusem SARS-CoV-2.Związana z tym zmiana stylu życia i późne powikłania po przebytej chorobie, wpłynęło przede wszystkim na ograniczenie aktywności fizycznej oraz wzrost natężenia stresu, potęgując przy tym ryzyko zachorowania na najczęstsze choroby tzw. cywilizacyjne, takie jak choroby układu krążenia czy choroby metaboliczne.
Dlaczego warto się badać?
W Polsce choroby układu krążenia stanowią główną przyczynę śmierci (ok. 43,3 ogółu zgonów), a następne są choroby nowotworowe (ok. 25,8% ogółu zgonów w 2016 r.).
Szacuje się, że prawdopodobieństwo zgonu związanego z chorobami układu krążenia jest około 60% wyższe dla obywatela polskiego niż u przeciętnego mieszkańca UE. Długość życia mieszkańców Polski jest wyraźnie krótsza niż przeciętna w krajach Unii Europejskiej – w przypadku mężczyzn o 4,2 lat, a w przypadku kobiet o 1,7 roku.
Tymczasem w związku z pandemią koronawirusa znacznie zmniejszyła się zgłaszalność do lekarzy w 2020 roku. Wiele chorób w swoim początkowym stadium rozwoju, nie daje niepokojących objawów. W przypadku nadciśnienia tętniczego nawet połowa cierpiących na nie osób może nie odczuwać pierwszych oznak choroby, która w wyniku powikłań może prowadzić do śmierci. Dzięki badaniom profilaktycznym i przesiewowym można wykryć chorobę bardzo wcześnie i uniknąć długotrwałego, a czasem nieskutecznego leczenia, które jest konsekwencją zbyt późnej diagnozy.
Z tych względów Ministerstwo Zdrowia proponuje pierwszy tak szeroko zakrojony program badań profilaktycznych.
Program „Profilaktyka 40 PLUS”
W opisie pilotażowego programu Ministerstwa Zdrowia czytamy, że badania profilaktyczne należy wykonywać regularnie, by nie przeoczyć początkowo drobnych problemów związanych ze zdrowiem i zareagować odpowiednio wcześnie, zanim staną się one poważne i o wiele trudniejsze do dalszej diagnostyki, a następnie leczenia.
Jak skorzystać z programu?
Zgodnie z założeniami pilotażu, każdy uprawniony będzie mógł skorzystać z pakietu badań diagnostycznych w punkcie, który będzie realizował program Profilaktyka 40 PLUS. Placówki medyczne same będą mogły zgłosić się do programu. Lista punktów zostanie udostępniona.
Informacja o miejscu realizacji będzie również w IKP. Aby skorzystać z pakietu badań, pacjent będzie musiał wypełnić ankietę umieszczoną w IKP. Następnie zostanie wygenerowane zlecenie pakietu badań odpowiedniego dla płci oraz czynników ryzyka zidentyfikowanych u danej osoby. Dla osób, które nie mają możliwości, by skorzystać z formularza na IKP przewiduje się możliwość wsparcia przez konsultanta w ramach infolinii Domowej Opieki Medycznej. Zlecenie będzie jednoznaczne z wystawieniem e-skierowania na badania. Nie wymaga ono wydrukowania ani pobierania z IKP. Wystarczy zgłosić się do wybranej placówki medycznej z dowodem osobistym.