Listopad to miesiąc, w którym szczególną uwagę zwraca się na zdrowie mężczyzn. Kampania Movember (od ang. moustache – wąsy i November – listopad) ma na celu zwiększenie świadomości na temat profilaktyki nowotworów prostaty i jąder oraz zachęcenie mężczyzn do regularnych badań i dbania o swoje zdrowie.
Nowotwór prostaty – najczęstszy nowotwór u mężczyzn
Prostata, czyli gruczoł krokowy, to niewielki narząd znajdujący się pod pęcherzem moczowym. Jego główną funkcją jest produkcja płynu, który wchodzi w skład nasienia. Z wiekiem prostata może się powiększać, co jest zjawiskiem naturalnym, jednak w niektórych przypadkach może dojść do rozwoju nowotworu.
Rak prostaty to obecnie najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u mężczyzn w Polsce. Wczesne stadia choroby zwykle nie powodują objawów, dlatego kluczowe znaczenie ma regularna profilaktyka.
Objawy, które mogą sugerować problemy z prostatą:
- – częstsze oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy,
- – trudności w rozpoczęciu lub zakończeniu mikcji,
- – osłabiony strumień moczu,
- – uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
- – obecność krwi w moczu lub nasieniu,
- – bóle w dolnej części pleców, miednicy lub krocza.
Badania profilaktyczne:
- – Oznaczenie poziomu PSA (antygenu sterczowego) we krwi – proste badanie, które może wskazać nieprawidłowości.
- – Badanie per rectum (palcem przez odbytnicę) – wykonywane przez lekarza urologa, pozwala na ocenę wielkości i struktury prostaty.
- – W razie nieprawidłowości – USG lub biopsja prostaty.
Zaleca się, by mężczyźni po 45. roku życia wykonywali badania profilaktyczne co najmniej raz w roku, a w przypadku obciążenia rodzinnego – już od 40. roku życia.
Nowotwór jąder – choroba młodych mężczyzn
Rak jąder to nowotwór, który najczęściej występuje u mężczyzn w wieku 20–40 lat. Choć jest stosunkowo rzadki, jego wczesne wykrycie ma ogromne znaczenie, ponieważ daje niemal stuprocentowe szanse na wyleczenie.
Objawy, które powinny zwrócić uwagę:
- – wyczuwalny guzek lub twarde zgrubienie w jądrze,
- – powiększenie lub asymetria jąder,
- – uczucie ciężaru lub dyskomfortu w mosznie,
- – ból jąder lub dolnej części brzucha,
- – powiększenie węzłów chłonnych w pachwinach.
Samobadanie jąder – prosty i skuteczny sposób profilaktyki
Regularne samobadanie jąder to skuteczna metoda wczesnego wykrywania zmian. Badanie warto wykonywać raz w miesiącu, najlepiej po ciepłej kąpieli lub prysznicu, gdy skóra moszny jest rozluźniona.
Instrukcja samobadania:
- Stań przed lustrem i obejrzyj jądra, sprawdzając, czy nie widać obrzęków, zaczerwienienia lub deformacji.
- Każde jądro zbadaj osobno, delikatnie tocząc je między kciukiem a palcami.
- Sprawdź, czy nie wyczuwasz twardych guzków, zgrubień lub zmian w strukturze.
- Pamiętaj, że z tyłu jądra znajduje się miękkie najądrze – to naturalny element budowy.
W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza urologa.
Profilaktyka – co możesz zrobić na co dzień
Choć nie da się całkowicie zapobiec rozwojowi nowotworów, istnieje wiele czynników, które mogą obniżyć ryzyko ich wystąpienia.
Zalecenia profilaktyczne:
- – Utrzymuj prawidłową masę ciała i bądź aktywny fizycznie.
- – Stosuj zrównoważoną dietę bogatą w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste.
- – Ogranicz spożycie alkoholu i unikaj palenia tytoniu.
- – Unikaj przegrzewania jąder (np. długiego siedzenia z laptopem na kolanach).
- – Regularnie wykonuj badania profilaktyczne i nie lekceważ objawów.
Edukacja i świadomość – klucz do zdrowia
Celem kampanii Movember jest nie tylko zachęcanie mężczyzn do zapuszczania wąsów, ale przede wszystkim budowanie świadomości i otwartej rozmowy o zdrowiu.
Wczesne wykrycie nowotworu prostaty lub jąder daje niemal pełną szansę na wyleczenie. Dlatego tak ważne jest, aby każdy mężczyzna wiedział, jak się badać, kiedy i gdzie szukać pomocy oraz że dbanie o zdrowie to oznaka dojrzałości, a nie słabości.
Fundacja na Rzecz Pacjentów zachęca wszystkich mężczyzn do udziału w działaniach profilaktycznych, rozmów o zdrowiu i regularnych badań.
Dbaj o siebie – bo profilaktyka to najlepsza inwestycja w przyszłość.